zondag 9 oktober 2011

Natuur voor mensen, mensen voor natuur!

Ik ben een ecoloog in hart en nieren. De natuur en alle natuurlijke processen fascineren mij mateloos. Van het kleinste insect tot de grootste boom. Het liefst wil ik zo veel mogelijk natuur in Nederland en liefst ook van een zo hoog mogelijk kwaliteit en diversiteit. Het maakt dan ook niet zo veel uit of dit stuifzand, oerbos, heide, laagveen of agrarisch cultuurlandschap is als het maar veel en groot en mooi is. Kortom van natuur krijg ik nooit genoeg!
Van mij mag je dus best een hout akker kappen om nieuwe natuur te laten ontwikkelen en ook het laten liggen van het dode hout in het bos moet van mij kunne. Maar sommige mensen zien dat anders. Voor hun is bos de ultieme uiting van natuur. Als andere het dan in hun hoofd gaan halen om bos te kappen komen ze in opstand, zeker als het hun bos is. Als dit dan ook nog eens een natuurorganisatie is als Natuurmonumenten of Staatsbosbeheer snappen ze het helemaal niet meer. Jullie heten toch NATUURmonumenten? Waarom maken jullie de natuur dan kapot?! Natuurmonumenten snapt er nu ook niets meer van. Ze hebben immer de omwonende toch uitgenodigd om op de inspraakavond te komen. Ze hebben nog wel een website gemaakte en briefjes opgehangen in het gebied met wat meer informatie over de dunnig die ze zouden gaan uitvoeren. Alle geluiden die ze uit de buurt hadden ontvangen waren positief. Waarom zijn al die mensen nu ineens tegen dan?
Je voelt natuurlijk op je klompen aan dat dit soort dingen uitlopen op conflicten en dat er een hoop emoties los gaan komen. Maar zijn er ook manieren waarop je dit soort conflicten kunt voorkomen? Om daar meer inzicht in te krijgen volg ik nu de minor People Nature interactions aan de Wageningen Universiteit. Tijdens het vak People and forest and naure conservation zijn we gaan kijken bij het project Heiderijk waar het bovenstaande voorbeeld bijna letterlijk uit is overgenomen. De actiegroep Red ons bos voert hier actie tegen het kappen van bomen voor het herontwikkeling van het aaneengesloten heidegebied tussen de steden Mook, Groesbeek , Heumen en Nijmegen. De projectgroep Heiderijk die bestaat uit een samenwerking van de Bosgroep, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Pro Rail is in hun ogen puur uit op subsidie en houd geen rekening met de mening van omwonende. Projectgroep Heiderijk wil juist alleen maar een beter leefgebied creëren voor de zadelsprinkhaan, roodborsttapuit en de gladde slang, en ja dan moeten daar een paar bomen voor wijken maar er komt een mooi open landschap voor terug waar het minstens zo prettig recreëren is!
Knap lastig dus als je het zo bekijkt want ze hebben allebei een andere mening over wat natuur is en hoe je dat moet beheren. Maar als je goed kijkt hebben ze ook veel dingen gemeen. Achteraf had er misschien door betere communicatie een hoop ergernis voorkomen kunnen worden, misschien ook niet. Conflict zal je nooit helemaal kunnen vermijden maar door People Nature interactions heb ik in ieder geval geleerd dat je door ook te kijken naar wat mensen van je natuurgebied vinden, je op voorhand vaak veel problemen op lange termijn kunt voorkomen en soms zelfs meer betrokkenheid voor natuur kunt genereren. In Nederland geld immer: Zonder natuur geen mensen maar zonder mensen ook geen natuur!

Tekst en foto: Tim van Leeuwen